Jaki rower kupić? Najpopularniejsze typy rowerów.

Po podjęciu decyzji o zakupie nowego jednośladu, prawie każdy z nas zastanawia się „jaki rower kupić?”. Z doświadczenia wiem, że stojąc przed takim dylematem większość osób ma na myśli nazwę producenta swojego wymarzonego roweru, niemniej zanim zaczniemy rozglądać się wśród konkretnych marek w pierwszej kolejności powinniśmy zadać sobie pytanie „jaki typ roweru kupić?” albo inaczej „jak i gdzie planuję jeździć na swoim nowym rowerze?”. Dopiero po określeniu naszego stylu jazdy, przeznaczenia, terenu po którym mamy się poruszać czy pokonywanych dystansów możemy zacząć rozglądać się za konkretną marką.

Jest bardzo wiele typów rowerów, których charakterystyka, geometria ramy czy zamontowany osprzęt jest uzależniony od ich przeznaczenia. Postanowiłem przybliżyć nazwy najpopularniejszych typów wskazując ich cechy charakterystyczne, które pozwolą określić, która z opcji będzie dla nas odpowiednia.

ATB – all terrain bike

ATB to podstawowy typ z rodziny rowerów górskich (MTB), a jak sama nazwa wskazuje “all terrain bike” służy do jazdy rekreacyjnej w zróżnicowanym, ale nie wymagającym terenie. Jest to idealna propozycja dla osób, które chciałyby od czasu do czasu wybrać się na przejażdżkę do parku czy do lasu. Większość rowerów tego typu zbudowana jest na bazie aluminiowej lub stalowej ramy której geometria zapewnia wyprostowaną, komfortową pozycję. Rowery ATB zazwyczaj wyposażone są koła w rozmiarze 26″ oraz przedni amortyzator. W związku z tym, że jest to najuboższa wersja roweru MTB, jakość zamontowanego osprzętu jest adekwatna do ceny roweru, ale nadal wystarczająca do zadań do jakich został stworzony. Reasumując – jeśli ktoś raz na jakiś czas planuje wybrać się na rodzinną przejażdżkę po okolicy to zakup ATB będzie to idealnym wyborem.

Trekking

Trekking to jednoślad przeznaczony do uprawiania turystyki rowerowej, posiadający wszystkie udogodnienia jakie mogą przydać się kolarzowi-turyście, a jednocześnie bardzo prosty w obsłudze i niezwykle wytrzymałym na trudy drogi. Większość rowerów trekkingowych zbudowana jest na bazie stalowej lub aluminiowej ramy, której geometria zapewnia komfortową pozycję, która jest niezwykle ważna podczas długich wypraw. Trekkingi wyposażone są w koła o śrenicy 28”, opony o szerokości od 1,2 do 1,7,a dodatkowo w „standardzie” znajdziemy regulowany wspornik kierownicy, amortyzowaną sztycę siodełka jak również przedni amortyzator o skoku ok 40 – 60mm. Rowery trekkingowe wyposażone są w kpl. błotników, świateł, bagażników czy nóżki. Zastosowany w rowerze napęd to klasyczna korba (najczęściej 3 rzędowa) oraz od 8 do 11 koronek z tyłu. Taki układ zapewnia możliwość pokonywania setek kilometrów w zróżnicowanym terenie.

Cross

Rower crossowy to lżejsza wersja roweru górskiego – coś pomiędzy ATB i XC. Jego zadanie to zapewnić nam komfortową przejażdżkę ze sportowym zacięciem”. Jest to uniwersalna propozycja dla osób które od jednośladu oczekują nieco więcej niż od ATB, a nie czują potrzeby ścigania się na rowerach typu XC. Rama to w głównej mierze aluminium, a jej charakterystyka zapewnia nam wyprostowaną sylwetkę. Cross wyposażony jest w 28” koła oraz przedni amortyzator o skoku ok 80-100mm. Zainstalowany osprzęt to najczęściej budżetowe propozycje znanych producentów, które za niewygórowaną cenę zapewnią bezawaryjność (w swojej klasie cenowej). Reasumując, jeśli wybieramy się dalej niż do parku, ale nie zamierzamy odwiedzać ościennych województw, to będzie to idealna propozycja.

XC/Cross Country

Rower MTB XC to maszyna stworzona z myślą o zawodach typu Cross Country (XCR) lub maratonach MTB (XCM). W zależności od producenta oraz modelu rama (bardzo lekka) wykonana jest z aluminium lub carbonu, a jej geometria – kosztem komfortowej pozycji – pozwala zachować pełną kontrolę nad rowerem podczas trudnych technicznie zawodów – zarówno na zjazdach jak i podczas pokonywania stromych wzniesień. Rowery typu XC najczęściej wyposażone są w przedni amortyzator o skoku 100-120 mm, niemniej coraz częściej producenci doposażają tego typu maszyny w tylny amortyzator, a rozmiar kół który stanowi standard to przedział od 26” do 29”. Specyfikacja poszczególnych modeli, rodzaj oraz marka osprzętu różni się w zależności od producenta oraz kwoty za jaką możemy kupić rower. Jeśli najdzie nas ochota na start w zawodach MTB, wówczas musimy liczyć się z wydatkiem przekraczającym 4 tyś – 5 tyś zł.

Downhill

Downhill to ekstremalna odmiana kolarstwa górskiego polegająca na jak najszybszym zjechaniu po bardzo trudnych technicznie naturalnych stokach. Rama roweru wykonana jest zazwyczaj z aluminium lub carbonu, przy czym waga całego zesatwu często wynosi ok. 16-20 kg. Geometria roweru zapewnia pełną kontrolę nad rowerem podczas szaleńczych zjazdów po stromych zboczach, niemniej maszyna kompletnie nie poradzi sobie na podjazdach (co absolutnie nie jest zarzutem). Cechą charakterystyczną roweru zjazdowego to pełne zawieszenie (full suspension), gdzie na pierwszy rzut oka zauważamy – potężny przedni amortyzator, którego zakres pracy waha się w granicach 200-300mm, drugi, trochę mniejszy odpowiadający za pracę tylnego koła, oraz duże tarcze hamulcowe pozwalające bezpiecznie zatrzymać rower. Rower do downhillu to wyspecjalizowana maszyna dla bikerów, którzy wiedzą jak z niej korzystać i gotowi są na nią wydać kwotę przekraczającą równowartość używanego samochodu.

Enduro

Enduro to odmiana kolarstwa górskiego polegającego na jeżdżeniu po górach – brzmi banalnie, ale chodzi o to, aby rower enduro pozwolił nam na czerpanie maksymalnej przyjemności z jazdy po trudnym technicznie terenie jakim są przewyższenia, techniczne kamieniste zjazdy oraz zróżnicowane podłoże. Rower do enduro łączy cechy modeli do XC i downhillu. Jego rama wykonana jest z aluminium lub carbonu i podobnie jak w przypadku wcześniej wspomnianych odmian MTB posiada pełne zawieszenie, z czego zakres pracy przedniego amortyzatora to ok 160 mm. Geometria ramy pozwala zachować pełną kontrolę podczas szybkich zjazdów, jak również nie „zmęczy nas zbytnio” kiedy będziemy „wdrapywać” się na kolejne wzniesienia. Z racji charakterystyki terenu do którego został zaprojektowany, producenci wyposażają rowery enduro w skuteczne hamulce o dużej średnicy tarcz. Jeśli zdecydujemy się na zakup enduro powinniśmy liczyć się z wydatkiem rzędu 6 tyś – 7 tyś.

Freeride

Free Ride to dyscyplina bardzo zbliżona do downhillu, do uprawiania której rower musi być równie wytrzymały jak rasowa zjazdówka. Solidna rama wykonana jest z aluminium lub carbonu natomiast posiada krótszą bazę kół niż maszyna do DH, co czyni rower bardziej zwrotnym na krętych ścieżkach. Bike do freeride’u wyposażony jest w jeden (hardtail) bądź dwa (full) amortyzatory z czego skok przedniego koła jest nieco mniejszy niż w rowerze zjazdowym. Tutaj również zastosowano skuteczne hamulce, aby umożliwić biker’owi maksymalną kontrolę podczas szybkich zjazdów.

Trial

Trial to dyscyplina sportowa polegająca na pokonywaniu usianej przeszkodami trasy. Rower zaprojektowany do tej dziedziny sportu charakteryzuje się małą stalową, aluminiową lub carbonową ramą, nisko zamontowanym siodełkiem lub jego całkowitym brakiem. Trialowe maszyny wyposażone są w koła 20” lub 26” i zazwyczaj nie posiadają przerzutek, a jedynie wolnobieg. Jest to swojego rodzaju hybryda pomiędzy rowerem górskim a BMX’em. Rower trialowy nie nadaje się na przejażdżki rowerowe.

Dirt Jump

Dirt Jumping (dirt) to dyscyplina polegająca na wykonywaniu ewolucji w powietrzu, dlatego rower przeznaczony do jej uprawiania musi być solidny i lekki. Zazwyczaj zbudowane są na bazie stalowej lub aluminiowej ramy (12,5” – 15”), z charakterystyczną geometrią, która pozwala na wykonywanie trudnych tricków. Rowery wyposażone są w przedni amortyzator o skoku ok 100mm, a ich cechą charakterystyczną, podobnie jak w rowerach trialowych, jest nisko zamontowane siodełko. Maszyny do DJ zazwyczaj nie posiadają przerzutek (a jeśli posiadają to konieczne jest zastosowanie napinacza łańcucha) oraz przedniego hamulca. Taka konfiguracja roweru pozwala na wykonywanie ewolucji z wykorzystaniem murków, poręczy, hopek czy ramp.

BMX

BMX to skrót od dyscypliny Bicycle Moto Cross czyli wyścigu rowerów na krótkim dystansie po torze usianym przeszkodami. BMX zbudowany jest na bazie małej stalowej lub aluminiowej ramy pozbawionej amortyzacji. Jego cechą charakterystyczną są małe 20”lub 24” calowe koła, brak przerzutek oraz wysoko położona pozioma kierownica. Zawody BMX możemy podzielić jeszcze na dyscypliny, które również wymuszają charakterystykę roweru, niemniej baza jest niezmienna od lat 70-tych, co czyni ją nad wyraz rozpoznawalną.

Rower szosowy

Rower szosowy przeznaczony jest głównie do jazdy po drogach utwardzonych, a jego charakterystycznymi cechami są koła w rozmiarze 700c, opony o szerokości 23-25mm czy kierownica typu baranek. Głównym celem producentów rowerów szosowych jest uzyskanie jak najniższej wagi przy zachowaniu jak największej sztywności, dlatego współczesne ramy rowerów wykonywane są z aluminium lub carbonu, a ich geometria ma umożliwić kolarzowi przyjęcie aerodynamicznej pozycji w celu stawiania jak najmniejszych oporów powietrza. Napęd roweru szosowego to 2 lub 3 zębatki z przodu oraz od 8 do 11 koronek tylnej przerzutki – dzięki takiej konfiguracji kolarz ma do dyspozycji szeroki zakres przełożeń, a wszystko po to żeby zminimalizować straty energii podczas wielogodzinnych treningów. Jeśli chcielibyśmy zainwestować w rower szosowy, musimy wygospodarować z budżetu domowego kwotę powyżej 6 tyś zł.

Rower czasowy (TT – Time Trial)

Rower do jazdy na czas to odmiana roweru szosowego gdzie dodatkowo poza wagą, przede wszystkim główny nacisk kładzie się na uzyskanie jak najmniejszych oporów powietrza roweru. W tym celu stosuje się specjalnie wyprofilowane ramy (carbonowe), kierownice typu lemondka oraz pełne tylne koło (pozbawione szprych). Geometria „czasówki” wymusza na kolarzu przyjęcie niewygodnej, aerodynamicznej sylwetki, a wszystko po to, aby w jak najkrótszym czasie pokonać dystans kilkudziesięciu kilometrów. W rowerze stosuje się również napęd o większej liczbie zębów, co pozwala na rozwinięcie znacznych prędkości.

„Czasówka” to maszyna wyspecjalizowana do konkretnego zadania, więc używanie jej do innych celów będzie co najmniej mało atrakcyjne.

Rower do triathlonu

Rower do triathlonu to bliźniak roweru czasowego z małymi różnicami wynikającymi z udogodnień np. w postaci dodatkowych uchwytów na bidony. Tu również główny nacisk położony jest na aerodynamikę, począwszy od materiału z którego wykonana jest rama (carbon), jej cieniowanie oraz geometrię, która tak jak w rowerach TT wymusza na zawodniku pozycję, która ma stawiać jak najmniejsze opory powietrza. Ze względu na długie dystanse jakie mają do pokonania podczas zawodów triathloniści, stosowanie pełnych kół jest uzależnione od warunków pogodowych, a podatność na boczne podmuchy wiatru znacznie wpływa na sterowność roweru (pełne koła zostały zapożyczone z kolarstwa torowego w którym zawody odbywają się na velodromach, gdzie nie występują podmuchy powietrza). Zakup dobrego roweru do triathlonu to dylemat w postaci: kupić rower czy nowy samochód 🙂

Rower torowy

Rower torowy jak sama nazwa wskazuje przeznaczony jest do jazdy po torze (velodromie). Jest to bardzo lekka konstrukcja (aluminium, carbon) której geometria ramy zbliżona jest do roweru szosowego i tak samo jak w szosówkach montuje się koła w rozmiarze 700c. Rower torowy wyróżnia na tle innych jednośladów typ zastosowanego bezpośredniego przeniesienia napędu tzw. ostrego koła. To znaczy, że koło jest połączone na sztywno z łańcuchem i nie ma możliwości jazdy rowerem bez konieczności pedałowania (niezależnie od kierunku ruchu korbą). Rower oczywiście pozbawiony jest przerzutek, a ze względów bezpieczeństwa oraz w celu zminimalizowania wagi, nie znajdziemy w nim również hamulców. Ponadto rowery torowe wyposażone są w kierownicę typu baranek. Obrazowo ujmując rower torowy to minimalistyczna wersja roweru w której poza ramą i kołami znajdziemy wyłącznie kierownicę, siodełko i napęd. Niech nie zmyli nas „ubogie” wyposażenie, koszt zakupu dobrej klasy roweru torowego zaczyna się od 10 tys. zł.

Ostre koło / single speed

Ostre koło (fixed gear) czy single speed to rodzaje rowerów zbudowanych na bazie ram torowych lub szosowych z myślą o szybkim przemieszczaniu się po mieście. Koncepcja obydwu konstrukcji jest taka, żeby rower stanowił możliwie najlżejszy, wytrzymały, bezobsługowy i bezawaryjny środek transportu. Jedyną różnicą pomiędzy ostrym kołem a single speed’em jest rodzaj zastosowanego napędu – w ostrym kole zastosowano bezpośrednie przeniesienie napędu (tak samo jak w rowerach torowych), natomiast w singlu użyto wolnobiegu. Materiał z którego zrobiona jest rama to najczęściej wytrzymała stal CroMo lub aluminium. Ze względu na to, że ostre koło urosło do rangi „stanu umysłu”, ich wygląd oraz konfiguracja uzależnione są od indywidualnych preferencji biker’ów. W związku z tym pierwotny zamysł o tym aby rower stanowił wyłącznie najtańszy środek lokomocji legł w gruzach. Aktualnie koszt nabycia markowego ostrego koła czy single speed’a to rząd kilku tysięcy złotych.

Urban Bike

Urban Bike to rodzaj roweru miejskiego przeznaczonego do dynamicznego przemieszczania się po zatłoczonych ulicach. Jego rama najczęściej wykonana jest ze stali lub aluminium, a geometria zapewnia kompromis pomiędzy komfortową a sportową pozycją rowerzysty. Większość rowerów typu urban wyposażone jest z zintegrowaną bezobsługową piastę wielobiegową, pozwalającą na użytkowanie roweru w każdych warunkach pogodowych. Za komfort odpowiadają również duże 28” oraz opony 32c do 42c. Częstą praktyką producentów jest doposażanie jednośladów w akcesoria i podzespoły ułatwiające codzienne poruszanie się po mieście. Dlatego niejednokrotnie możemy znaleźć na wyposażeniu błotniki, bagażniki, dodatkowe otwory montażowe w ramie i przednim widelcu. Ze względu na ograniczenie listy komponentów, które mogłyby ulec awarii podczas użytkowania w niesprzyjających warunkach, w tego typu jednośladach nie zdecydowano się na montaż amortyzatora, który jest dość ciężki jak również niezależnie od modelu i producenta, wymaga częstej konserwacji. Z założenia urban bike jak również jednoślady z tej rodziny mają stanowić alternatywny środek lokomocji.

Rower miejski

Rower miejski możemy podzielić na dwa typy: damkę oraz klasyczny, niemniej niezależnie od tego ma on jedno zastosowanie – ma stanowić codzienny środek lokomocji. Rama najczęściej jest wykonana ze stali lub aluminium, a geometria zapewnia wyprostowaną sylwetkę, przez co przemieszczanie się po mieście jest bardziej komfortowe. Rowery miejskie wyposażone są w duże 28” calowe koła, a cała konstrukcja ze względu na dużą wagę (ok 20 kg) pozbawiona jest amortyzatora. Napęd „mieszczuszka” to najczęściej zintegrowana piasta planetarna (wielobiegowa) lub napęd typu torpedo (z hamulcem nożnym). Rower miejski ma być przede wszystkim wytrzymały, tani w eksploatacji oraz wygodny, a za wygodę oraz komfort użytkowania odpowiadają również pozostałe komponenty tj. sprężynowe siodełko, osłona łańcucha, pełne błotniki czy wbudowane zabezpieczenie antykradzieżowe.

Gravel

Rower typu gravel to uterenowiona wersja roweru szosowego z elementami roweru górskiego. Rama wykonana jest ze stali,aluminium lub carbonu, której geometria nadaje rowerowi sportowego zacięcia. Całość „stoi” na 28” calowych kołach, a za amortyzację odpowiadają wyłącznie szersze niż w rowerze szosowym opony (brak amortyzatora). Kolejną charakterystyczną cechą gravela jest kierownica typu baranek oraz znaczna ilość otworów montażowych na ramie oraz przednim widelcu, dzięki czemu możemy zamontować w rowerze błotniki, bagażniki czy koszyki na bidony w celu przekształcenia bike’a w rower wyprawowy. Zastosowany napęd to najczęściej układ 2×10 lub 2×11, co daje nam szeroki zakres pracy przerzutek. Ostatnio obserwujemy rozkwit tej gałęzi kolarstwa, więc ceny rowerów są adekwatne do zainteresowania konkretnymi modelami.

Cyclo Cross

Kolarstwo przełajowe (cyclo cross) to obrazowo mówiąc zawody MTB XC na rowerach szosowych. Klasyczna przełajówka geometrią zbliżona jest do ramy szosowej, pozbawionej amortyzacji, a materiał z jakiej została wykonana to najczęściej stal, aluminium lub carbon. Cechą charakterystyczną roweru do cyclo crossu jest kierownica typu baranek, nieco szersze opony z agresywnym bieżnikiem oraz hamulce cantilever (lub tarczowe). Napęd zastosowany w przełajówkach to najczęściej grupy osprzętu szosowego topowych producentów.

Charakter „czystokrwistego” roweru do cyclo crossu uwarunkowany jest przepisami UCI dot. specyfikacji jaką przełajówki powinny posiadać.

Fat Bike

Rowery typu fatbike zostały stworzone z myślą o poruszaniu się w grząskim terenie takim jak śnieg czy piach. Rama „grubaska” wykonana jest z aluminium lub carbonu, a jej geometria zapewnia rowerzyście komfortową pozycję. Cechą charakterystyczną fatbike’ów są bardzo grube opony, które poza doskonałymi właściwościami trakcyjnymi na grząskim podłożu przyjmują na siebie nierówności terenu, absorbując wszelkie drgania. Niektórzy producenci, w zależności od modelu, dodatkowo montują w rowerach przednie amortyzatory, które dodatkowo wspomagają „wybieranie” dziur oraz poprawiają jego sterowność (rower nie zachowuje się jak piłka). Rodzaj montowanego napędu oraz osprzętu to kwestia indywidualna każdego z producentów – można spotkać rowery tupu fatbike zarówno z klasycznym napędem jak również z piastami wielobiegowymi. Wiele osób zastanawia się nad sensem zakupu tego typu roweru, bo nie jest to maszyna która może konkurować w zawodach z lżejszymi rowerami MTB XC czy DH, jak również nie nadaje się do turystyki rowerowej. Jeśli natomiast często poruszasz się po grząskim terenie (nie dotyczy błota, na którym fatbike średnio sobie radzi), chcesz po prostu wjechać w las poza wyznaczonymi szlakami lub po prostu lubisz wyróżniać się z tłumu, to jest to rower dla Ciebie.

Rower elektryczny (E-Bike)

Rower elektryczny to jednoślad który napędzany jest siłą mięśni jak również silnikiem elektrycznym. Zasady działania są różne – niektóre modele wspomagają rowerzystę wyłącznie w trakcie pedałowania inne natomiast pozwalają napędzać rower jedynie za pośrednictwem silnika. Nie ma również zasady co do typu rowerów w których montowane jest wspomaganie, ponieważ w zależności od producenta możemy je znaleźć zarówno w rowerach miejskich czy trekkingowych na szosowych i enduro kończąc. E-bike to idealna propozycja dla osób, które z jakichś względów nie chcą lub nie mogą pokonywać dłuższych i bardziej wymagających tras na rowerze napędzanym wyłącznie siłą mięśni, jak również dla osób które chcą czerpać maksimum przyjemności z jazdy na rowerze wkładając w to niewiele wysiłku.

Beach Cruiser

Beach Cruiser to rower przeznaczony do spokojnego przemieszczania się po utwardzonych drogach. Jest to charakterystyczny w swej stylistyce jednoślad, który najczęściej zbudowany jest na bazie stalowej lub aluminiowej ramy, często o bardzo wyszukanych kształtach. Pozycja rowerzysty jest wyprostowana co pozytywnie wpływa na komfort użytkowania. Rowery typu beach cruiser można również rozpoznać po balonowych oponach, które zamontowane są najczęściej na kołach 26” lub 28”. Napęd klasycznego crusiera to jednorzędowy wolnobieg, natomiast (zwłaszcza w damskich wersjach) można spotkać również rowery wyposażone w piastę wielobiegową.

Cargo

Rowery typu cargo to jednoślady transportowe które zostały zaprojektowane w celu przewożenia towarów lub osób. Specyfikacja konkretnych modeli jest uzależniona od przeznaczenia, więc trudno ją jednoznacznie opisać. Najczęściej spotykanymi rowerami transportowymi są trójkołowce, których szerokość zazwyczaj nie przekracza 90 cm, rowery typu long-john (z wysuniętym do przodu kołem) oraz long-tail (z przedłużoną ramą z tyłu). Rowery typu cargo często mylone są z rikszami, które w odróżnieniu od jednośladów transportowych służą wyłącznie do przewozu osób i często przekraczają szerokość 90 cm.

Rower poziomy

Rower poziomy to jednoślad, na którym rowerzysta kieruje rowerem w pozycji leżącej lub półleżącej, co ze względu na zasady aerodynamiki daje mu znaczną przewagę nad klasycznymi rowerami. Konstrukcja „poziomek”, specyfikacja, typy zamontowanego osprzętu czy sposób przeniesienia napędu jest ściśle uzależniony od twórcy danego modelu. Mogą to być modele trójkołowe lub dwukołowe, napędzane na przednie bądź tylne koło. Nie ma też zasady co do sposobu kierowania rowerem jak również umieszczenia kierownicy. Ich główną cechą wspólną jest pozycja rowerzysty.

Tandem

Tandem to rower przeznaczony dla dwóch lub więcej osób, gdzie każdy z rowerzystów siedzący w układzie jeden za drugim posiada kierownicę, siodełko i pedały, z czego za kierowanie jednośladem odpowiada osoba siedząca na pierwszej pozycji. Rower zbudowany jest na jednej długiej ramie, której konstrukcja stalowa, aluminiowa czy karbonowa ma być przede wszystkim wytrzymała. Dobór osprzętu jest kwestią konkretnego modelu, ponieważ możemy spotkać tandemy szosowe, miejskie czy np. typu cruiser, a to właśnie decyduje o komponentach zamontowanych w danym rowerze. Podczas jazdy tandemem najważniejsza jest synchronizacja – odpowiedni dobór tempa jest kluczową sprawą, a to z tego względu, że korby poszczególnych osób są ze sobą połączone, więc jeśli pedałujecie, to pedałujecie razem w jednakowym tempie, jeśli przestajecie to również jednocześnie.